Dit blog betreft de eerste reden: Het verbod komt voort uit de opvatting dat zelfdoding een morele zonde is.
Veel mensen denken dat het verbod op hulp bij zelfdoding is ingegeven door angst voor misbruik. Ze denken dan dat dit verbod er is om te voorkomen dat mensen anderen aanzetten tot zelfdoding. Of dat zonder dit verbod mensen hun 'oude en lastige' familieleden zouden kunnen doden en dit dan rechtvaardigen met de stelling dat de persoon dit zelf gewild zou hebben. Angst voor misbruik is echter niet de reden dat hulp bij zelfdoding is verboden. Het aanzetten tot zelfdoding is al verboden met een ander artikel, en het doden van een persoon is echt wat anders dan het enkele hulp bieden bij een zelfdoding. Hulp bij zelfdoding is verboden om heel andere redenen.
Hulp bij zelfdoding is strafbaar gesteld in 1886, vanuit de overtuiging dat zelfdoding een morele zonde is, een verwerpelijke daad. Zelfdoding was op dat moment weliswaar niet meer strafbaar, maar werd nog wel strafwaardig geacht. Men zag het ‘menschelijk leven’ als een ‘collectief rechtsgoed’. Dit betekende dat het niet de persoon zelf was die hierover ging, maar de gemeenschap. En de gemeenschap vond het leven zo bijzonder, dat dit koste wat kost beschermd en eerbiedigd moest worden. Ook ten opzichte van mensen die er zelf van af willen. Volgens de wetgever in 1886 moesten mensen die bereid waren te helpen bij zo’n verwerpelijke daad gestraft worden. Dat is de reden dat hulp bij zelfdoding strafbaar is gesteld.
De NVVE staat voor een heel ander gedachtegoed. Wij zien zelfdoding om te beginnen niet als een zonde maar als een te respecteren daad van zelfbeschikking. Wij vinden dat het leven geen collectief rechtsgoed is maar toebehoort aan de persoon die er elke dag mee te maken heeft. En soms vindt een persoon dat het leven niet meer de moeite waard is voor hem/ haar of dat de tijd gekomen is om ermee op te houden. De NVVE maakt deze mensen in de praktijk mee: dit zijn geen onzedelijke mensen met verwerpelijke gedachten maar mensen zoals u en ik die iets te zeggen willen hebben over hun levenseinde. Vanuit deze ervaring vindt de NVVE het pijnlijk dat er een wettelijke bepaling bestaat die primair gericht is op een morele veroordeling van zelfdoding.
De volgende blog gaat over de positie waarin betrokken naasten kunnen komen als zij besluiten een rol te spelen bij het zelfgekozen levenseinde.
Tekst: Laura De Vito
Beeld: Anne Meyer
