Directe aanleiding voor de bijeenkomst, ligt in het vijftienjarige bestaan van de Euthanasiewet (de WTL) in april 2017. Als een van de pleitbezorgers van de wet, heeft de NVVE een breed samengesteld gezelschap uitgenodigd om het functioneren van de WTL aan een kritische analyse te onderwerpen. Bij de bijeenkomst waren vijftig juristen, artsen en ethici van naam en een selecte groep van overige deskundigen aanwezig.
De expert meeting werd ingeluid door een bijdrage van professor Paul Mevis, hoogleraar strafrecht aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Hij sprak positief over het functioneren van de WTL en als voorstander van het huidige juridische kader waarschuwde hij de aanwezigen het kind niet met het badwater weg te gooien. Hij benadrukte dat de wet wellicht niet optimaal werkt maar toch zeker bevredigend functioneert. Bovendien biedt de WTL een zekere flexibiliteit en zag hij mogelijkheden de reikwijdte zorgvuldig te vergroten. Mevis vindt de euthanasiewet daarom toekomstbestendig.
Tim Vis, advocaat bij Spong Advocaten in Amsterdam, en Laura De Vito, jurist voor de NVVE, lichtten hun startnotitie toe waarin zij de historie van de Nederlandse en Belgische euthanasiewetgeving hebben beschreven. Tevens hebben zij alle argumenten die daarbij een rol hebben gespeeld op een rijtje gezet. Daarna werden aan de hand van een aantal stellingen diverse werkgroepen georganiseerd waar de experts zich konden uitspreken of euthanasie als ‘normaal medisch handelen’ moet worden beschouwd. Ook werd de vraag voorgelegd of euthanasie als een recht moet worden gezien in de toekomst, alsmede de vraag of strafrechtelijke handhaving van artseneuthanasie nog wel noodzakelijk is. Deze vragen werden in de vorm van stellingen aan de experts voorgelegd, enerzijds omdat de euthanasiewet al 15 jaar goed functioneert, anderzijds omdat er in 15 jaar tijd geen enkele arts strafrechtelijk is vervolgd. Verder werd gewezen op de trend in de samenleving dat zelfbeschikking een steeds prominentere rol speelt. Is het daarom niet verstandig de fundamenten van de euthanasiewet ter discussie te stellen?
Bij de plenaire bijeenkomst bleek dat de meeste experts van mening zijn dat het verstandig is de ontwikkeling van de wet voltooid leven af te wachten alvorens te gaan sleutelen aan de bestaande euthanasiewet. Een veel gehoorde opvatting was dat het praktisch gezien meer nadelen en gevaren zou opleveren om de bestaande WTL ingrijpend te veranderen, dan potentiële voordelen. Wel werden door zowel artsen, juristen als ethici omissies of zelfs weeffouten in de wet gesignaleerd. Betwijfeld werd of de euthanasiewet wel voldoende ruimte biedt om voor mensen met een voltooid leven waardig sterven dichterbij te brengen. Met belangstelling wordt dan ook naar de aangekondigde Wet Voltooid Leven uitgezien, die meer dan de euthanasiewet gebaseerd zal zijn op autonomie.
Tim Vis en Laura De Vito zullen een uitvoeriger verslag van de expert meeting opstellen. De NVVE beoogt in het voorjaar van 2017 een kleine artikelenbundel uit te brengen, met bijdragen over dit onderwerp, afkomstig van experts uit juridische, medische en ethische hoek.
