63% van de Nederlanders vindt dat er een wet moet komen die het mogelijk maakt dat ouderen die hun leven als voltooid ervaren, hulp bij zelfdoding krijgen. Dit blijkt uit onderzoek van Motivaction in opdracht van de NVVE. Ouderen met een voltooid leven zijn niet ziek, ook niet zielig, maar vinden dat zij zelf de regie mogen voeren over hun levenseinde. Zij willen graag op een waardige en eigen manier afscheid nemen van het leven.
Minister Schippers (VVD) was de eerste die echt werk maakte van een oplossing voor deze mensen, door in oktober vorig jaar met een visie op voltooid leven te komen. Kort daarna nam Kamerlid Pia Dijkstra (D66) de voortrekkersrol over: zij presenteerde in december een wetsvoorstel waarin hulp bij zelfdoding aan ouderen met een voltooid leven geregeld wordt. Daarmee zou het verbod op hulp bij zelfdoding worden opgeheven voor speciaal opgeleide levenseindebegeleiders.
Hulp bij zelfdoding is in 1886 strafbaar gesteld omdat men zelfdoding verwerpelijk vond. In die tijd werd het leven gezien als een ‘objectief rechtsgoed’: het leven heeft waarde voor de gemeenschap en de waarde die het individu hier zelf aan hecht is van ondergeschikt belang.
Inmiddels is het 2017. Steeds meer mensen vinden dat zij zelf over het leven mogen beschikken; los van de gemeenschap, los van een god, los ook van het oordeel van een arts. De praktijk is echter anders. Middelen voor een waardig levenseinde zijn niet (legaal) verkrijgbaar, euthanasieverzoeken worden niet altijd gehonoreerd en naasten mogen geen hulp bieden.
In de zaak-Heringa had de Hoge Raad kaders kunnen schetsen waarbinnen het geven van stervenshulp door een ander dan een arts mogelijk is. In plaats daarvan is bewust pas op de plaats gemaakt om de politiek de ruimte te geven om tot wetgeving te komen. Deze moet een oplossing bieden voor mensen als Albert Heringa en zijn moeder.
De NVVE roept de politiek op deze taak serieus te nemen. Laat de toewijding aan dit thema en deze mensen niet los omdat er nu een nieuw kabinet gevormd moet worden. Pak door op het wetsvoorstel van Pia Dijkstra. Te veel mensen lijden aan een voltooid leven en te veel betrokkenen worstelen omdat zij geen hulp mogen geven. Zij hebben niet voor niets vóór een oplossing voor voltooid leven gestemd.
Rob Jonquière is directeur van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE)