Scholingsdag
Meer dan honderd vrijwilligers en consulenten van de NVVE waren woensdag naar Amersfoort gekomen om deel te nemen aan de eerste integrale scholingsdag, deze keer met het thema Voltooid Leven. Wij kijken terug op een mooie dag met veel inhoud en boeiende discussies, georganiseerd door Herman en Frank van het Adviescentrum. Gastspreker Willie Swildens, wie kent haar niet als scheidend voorzitter van de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie, verzorgde de aftrap met een lezing. Ze nam haar gehoor mee in een terugblik op de totstandkoming van de euthanasiewet, die via tal van ideeën, discussies en wetsvoorstellen in 2001 uiteindelijk leidde tot de euthanasiewet, die hulp bij zelfdoding en euthanasie in ons land mogelijk maakte. Pikant detail daarbij was dat op de dag dat de wet behandeld werd, tevens de rechtelijke uitspraak van de zaak Brongersma bekend werd. In die zaak was er sprake van een senator die klaar was met het leven en huisarts Sutorius had zijn verzoek ingewilligd. Vrijwel iedereen verwachtte dat via deze jurisprudentie voltooid leven onder de wet gebracht zou worden, maar daar stak toenmalig Minister Korthals Altes van Justitie een stokje voor, zoals hij ook in onze documentaire De Strijd om het Einde toelichtte. Daarmee werden ook de andere regeringspartijen gedwongen mee te gaan in het uitsluiten van de categorie voltooid leven, op straffe van het niet aannemen van de euthanasiewet. Toenmalig Minister Borst verklaarde in onze documentaire dat het maatschappelijk debat dit punt verder moest ophelderen en oplossingen zou moeten bieden voor deze doelgroep. Ondanks de inspanningen van de NVVE en het Burgerinitiatief Uit Vrije Wil is dat nog steeds onvoldoende het geval, hoewel de KNMG onder deze maatschappelijke druk wel instemde met stapeling van ouderdomsklachten als voldoende grond voor honorering van een euthanasieverzoek. In haar adviesrapport van februari dit jaar stelt de commissie Voltooid Leven dat vrijwel alle ouderen wel ouderdomsklachten hebben en dus onder de euthanasiewet zouden kunnen vallen. Existentieel lijden bestaat dus volgens de commissie niet of het zou een kleine groep betreffen.
Tijd voor actie
Wij zien dat anders. Met een werkgroep onder leiding van beleidsmedewerker Krista zijn we nu bezig met het analyseren van 120 leden die zich sinds januari dit jaar hebben gemeld bij het adviescentrum. Allen hebben aangegeven klaar te zijn met het leven. Samen met spreekuurcoördinator Nadya van het Adviescentrum en stagiair Mirthe gaan we deze doelgroep beter in kaart brengen. Iets wat de commissie jammer genoeg heeft nagelaten. Tevens zijn we bezig met een rondje maken langs politieke partijen om het debat in de Tweede Kamer over het advies van de commissie te kunnen beïnvloeden. Wij denken dat een grote groep gezonde ouderen in de toekomst niets zal blijken te hebben aan de euthanasiewet, omdat ze existentieel lijden en klaar zijn met het leven, maar geen medische grondslag hebben om in aanmerking te komen voor euthanasie. Nu kunnen ze alleen stoppen met eten en drinken of overgaan tot andere middelen en methoden voor zelfeuthanasie. Deze week is onder leiding van coördinator Carla de informatie voor mensen met een doodswens volledig vernieuwd, u kunt deze informatie vinden op onze website. Samen met buitengewoon hoogleraar Suzanne van de Vathorst werken we ook aan een pilot van de laatstewilpil, gekoppeld aan een wetenschappelijk onderzoek. Volgens Willie Swildens, die ook jarenlang Tweede Kamerlid is geweest, is dat een begaanbare weg om te laten zien aan de samenleving dat legale invoering hiervan wel degelijk verantwoord kan.
Bel je 112?
De dag werd afgesloten door een boeiende lezing van Frits Weijschede, arts Maatschappij en Gezondheidszorg en in het dagelijks leven medisch manager ambulancezorg van Zuid-Holland Zuid. Het thema van zijn bijdrage spitste zich toe op de vraag: “Hoe ga je om met acute levensbedreigende situaties als je alles al hebt vastgelegd in een wilsverklaring of een niet-reanimeren penning draagt?” Hoe voorkom je dat dan toch alles uit de kast wordt getrokken en je behandelverbod wordt genegeerd. Zijn advies was om, als je 112 of de huisartsenpost belt, vooral duidelijk te maken wat de specifieke context is. Als alle familieleden in consensus duidelijk maken dat het niet meer bij bewustzijn zijnde slachtoffer geen drastische levensverlengende ingrepen meer had gewild en dat kan staven met wilsverklaringen, dan is er in de praktijk vaak geen probleem. Binnen de medische wereld wordt ook steeds meer stilgestaan bij dit fenomeen, wat in de praktijk ‘passende zorg in de laatste levensfase’ wordt genoemd. Toch zijn veel medisch specialisten nog vaak snel geneigd tot ingrijpen, wat Bert Keizer (ex-specialist ouderengeneeskunde en arts van de Levenseindekliniek) in een radio interview de uitspraak ontlokte dat het goed zou zijn als er meer geriaters in het ziekenhuis zouden komen te werken, omdat zij beter aanvoelen dat drastische ingrepen in die levensfase niets meer bijdragen aan de kwaliteit van het leven. En vaak het leven soms ongewenst rekken.
