Recht op Waardig Sterven
Zaterdag 28 Mei was ik op uitnodiging van onze zusterorganisatie Recht op Waardig Sterven in Antwerpen. Het was voor de 7000 leden tellende RWS de vierde Nationale Dag van Waardig Sterven en Euthanasie. Het thema was deze keer dementie en verworven wilsonbekwaamheid. Onder de hanenbalken van de mooie oude campus van de Universiteit hadden zich zo’n 150 leden verzameld. Een van de spreeksters was een politica die aankondigde een motie in het parlement te gaan dienen om een verwijsplicht te gaan regelen voor artsen die zelf niet bereid zijn euthanasie te verlenen. Mij was gevraagd een lezing te houden over de nieuwe handreiking schriftelijk euthanasieverzoek in Nederland, die in februari is uitgebracht door het Ministerie van VWS en in samenwerking met de KNMG is opgesteld. Euthanasie is in België niet mogelijk bij wilsonbekwaamheid en men was geïnteresseerd hoe dat bij ons is geregeld. Ik verwijs hierbij even gemakshalve naar de nieuwe handreiking en onze eerdere reactie daarop. Ik heb hen duidelijk kunnen maken dat zolang er een professionele norm is die de wettelijke mogelijkheden beperkt ook in ons land maar weinig gebruik wordt gemaakt van deze mogelijkheid. Euthanasie is mogelijk bij wilsonbekwaamheid, als er een schriftelijke wilsverklaring is opgesteld en er aan de zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet is voldaan. Tot op heden is echter in ons land nog maar twee keer euthanasie verleend in een vergevorderd stadium van dementie. De praktijk is nog steeds dat mensen die echt niet dement willen eindigen te vroeg uit het leven moeten stappen. Vorig jaar is dat in 109 gevallen gebeurd.
Berlijnse muur
Wat voor ons interessant is aan het Belgische model is dat zij palliatieve zorg en euthanasie integraal benaderen. Voor elke terminale patiënt zijn beide opties een reële keuze en bespreken palliatieve artsen dit openhartig. In ons land, maar ook in vrijwel alle andere landen in de wereld lijkt er eerder sprake te zijn van twee gescheiden kampen. Aan de ene kant de tegenstanders van euthanasie die alle heil zoeken in de palliatieve zorg, aan de andere kant de voorstanders van euthanasie die wijzen op het recht op zelfbeschikking en pleiten voor de mogelijkheid om waardig te sterven via hulp bij zelfdoding en euthanasie. Soms lijkt het wel of er een Berlijnse muur tussen staat. Voor onze verenging geldt dat wij voorstander zijn van het vrijwillige levenseinde. Dat houdt in dat wij ons best doen om alle middelen en mogelijkheden rond het levenseinde legaal in ons land beschikbaar te krijgen en dat behelst het volledige palet van palliatieve zorg tot hulp bij zelfdoding of (zelf)euthanasie. Door goede informatie te geven hopen we dat mensen zelf in staat zijn een verantwoorde beslissing te nemen over hun eigen levenseinde. Nog niet voor iedereen zijn alle opties rond het levenseinde echter binnen handbereik.
Laatstewilpil
De komende periode zullen we ons met name inspannen voor de groep mensen die hun leven voltooid achten en die niet voor de euthanasiewet in aanmerking komen. Als hun verzoek is afgewezen is hun doodswens vaak niet verdwenen en rest hen nu vaak alleen stoppen met eten en drinken om een einde aan hun leven te maken. Dat houdt in dat ze gemiddeld na een week zijn overleden, afhankelijk van hun fysieke gezondheidssituatie. Wij zijn van mening dat een beschaafd land als Nederland deze mensen de mogelijkheid moet bieden van hulp bij zelfdoding. Met politieke partijen zijn we in gesprek om een pilot rond de laatstewilpil op te zetten voor deze doelgroep vanaf 75 jaar. Ook de Coöperatie Laatste Wil ijvert voor de legale introductie van een laatstewilpil en bepleit een proef voor mensen vanaf 18 jaar. In de uitzending van Nieuwsuur werden beide plannen bekend gemaakt. Hopelijk lukt het ons beiden om na 25 jaar discussie over de “Pil van Drion” eindelijk een concrete stap te zetten om legale introductie van een laatstewil middel voor elkaar te krijgen.
