Helden van het “laatste doek’
Na een korte vakantie tref ik twee interessante afspraken aan in mijn agenda, die secretaresse Kitty voor mij maakte. Beide gesprekken betreft het dappere dokters die, elk op hun eigen wijze, een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het debat over euthanasie. Maar ook zelf een actieve rol hebben gespeeld in het begeleiden van mensen bij de laatste levensfase. Helden van het “laatste doek’ zou je hen kunnen noemen.
Philip Nitschke
In Australië is het dit jaar 20 jaar geleden dat Bob Dent, een man met prostaatkanker, als eerste patiënt ter wereld op legale wijze euthanasie kreeg. Dat gebeurde onder de “Rights of the Terminally Ill Act”, een wet (enkel geldig in het ‘Northern Territory’) die toen veel stof heeft doen opwaaien. De wet heeft uiteindelijk maar enkele maanden bestaan. Philip Nitschke was de arts die de eerste legale euthanasie uitvoerde, wat hem in 1998 in Australië de titel Humanist van het jaar opleverde, maar ook de niet zo vriendelijk bedoelde benaming “Dr Death”. Nadat de Australische overheid de wet blokkeerde heeft Nitschke zich in tal van publieke optredens sterk gemaakt voor het recht op waardig sterven. Hij staat onder meer bekend als de oprichter van Exit International, een organisatie die pleit voor eigen regie over het levenseinde. Via hun website kun je bij hen ook het boek “The Peacefull-Pill Handbook” bestellen. Een boek, zelfs het enige (sic!), dat in Australië verboden is. Doordat Philip zich de afgelopen jaren sterk heeft gemaakt voor een waardig levenseinde heeft hij ook sterke tegenkrachten opgeroepen. Zo is Interpol op een of andere manier betrokken bij invallen bij mensen die illegale middelen, via de adressen uit het handboek, hebben besteld in het buitenland. Je vraagt je af of die niets beters te doen hebben dan op dergelijke middelen jagen, die mensen bewust hebben aangeschaft omdat hun overheid niet mee wil werken aan goede wetgeving. In ons land is die situatie veel gunstiger en gedoogt justitie de aanschaf van illegale middelen min of meer. Exit International overweegt nu serieus zich in ons land te vestigen. Ik heb Philip aangegeven dat van harte toe te juichen en graag in gesprek te blijven over onze samenwerking.
Boudewijn Chabot
Een andere voorvechter van zelfeuthanasie sprak ik later die dag. Boudewijn kwam op gesprek ter gelegenheid van de 11e editie van zijn boek “Uitweg”. Dit is een 304 pagina’s tellend boek over een “waardig levenseinde in eigen hand”. In Nederland gewoon te bestellen (sic!) via de website www.eenwaardiglevenseinde.nl, inmiddels 17.000 keer over de toonbank gegaan. Boudewijn hielp als psychiater in 1991 een 50 jarige vrouw met psychische traumata zelf een einde te maken aan haar leven. In 1993 moet hij zich hiervoor verantwoorden bij de rechtbank in Assen, en later dat jaar bij het Hof te Leeuwarden; beide ontsloegen hem van rechtsvervolging. De zaak sleepte zich voort tot de Hoge Raad die hem wel schuldig en strafbaar achtte, maar geen straf of maatregel oplegde. Bij alle drie de rechterlijke instanties lag de vraag voor of ook psychisch lijden onder het bereik van de euthanasiewet valt, en hoewel de Hoge Raad uiteindelijk geen noodtoestand zag, hebben alle drie de instanties deze vraag positief beantwoord. Boudewijn heeft er zo aan bijgedragen dat duidelijk is dat ook geestelijk lijden een grondslag vormt voor een verzoek om euthanasie. Hij heeft er zelf voor gekozen om zich de achterliggende jaren sterk te focussen op zelfeuthanasie en behandelt in zijn boek de onderwerpen stoppen met eten en drinken, de medicijnmethode en de heliummethode. Met Boudewijn sprak ik over de wenselijkheid om dodelijke medicatie te kunnen testen om de betrouwbaarheid vast te stellen. Wat met drugs in het uitgaanscircuit wel mag, testen van medicatie vooraf, is helaas niet toegestaan met euthanatica. Daarom heeft hij een plan bedacht om achteraf iets te kunnen zeggen over de kwaliteit van het door de buitenlandse leverancier aangeleverde product. Om daarmee het kaf van het koren te kunnen scheiden en iets te kunnen zeggen over de betrouwbaarheid van het dodelijke middel. Interessant genoeg om over door te praten.
Verwarde man terug naar huis dankzij penning
Deze week ook nog een opvallend telefoontje. Een verwarde man stond voor de deur van een radiostation. Geen identiteitsgegevens, maar wel een niet-reanimeren penning van de NVVE. Het radiostation zocht daarom contact met ons en via de informatie die de verwarde man gaf, konden we zijn huisadres achterhalen. De mensen van het radiostation hebben hem daarna netjes naar huis gebracht. Niet waarvoor de penning is bedoeld, maar wel mooi dat het zo is opgelost!
