NRC
Normaal gesproken kost het ons nogal wat moeite om met onze standpunten door te dringen tot de kolommen van het NRC, maar deze week pakte de krant even uit. In NRC Next verscheen eerst het bericht “Schisma in vereniging voor euthanasie om rol medici”, het betreffende artikel kunt u hier lezen. Nadat ik de betreffende redacteur had laten weten dat er inhoudelijk al lang consensus was bereikt over de nieuwe koers erkende hij dat. Hij veranderde de kop van het artikel in NRC Handelsblad in de nog onbegrijpelijker kop “Euthanasieclub wil kleinere rol arts na interne ruzie. Een aantal verontruste leden belde ons naar aanleiding van deze berichtgeving. Daarom leek het me goed in dit weblog even een aantal zaken in het juiste perspectief te zetten.
Is er dan niets aan de hand?
Wat klopt is dat er stevig discussie is gevoerd over de nieuwe strategische koers. Inmiddels is er overeenstemming bereikt over de strategie van de NVVE. Deze is beschreven in de nota Vrijheid van Sterven. Dat gaat in onze vereniging niet altijd vanzelf, daarvoor hebben we teveel kritische leden met stevige opvattingen. In een vereniging met 167.000 leden volgt niet iedereen de koers van bestuur en directie blindelings en dat er verschillen van opvattingen bestaan en besproken kunnen worden is in een democratische vereniging een groot goed.
Even terug naar de ALV van mei 2016, waar de nota “Waardig Sterven” werd besproken en de leden zich in grote meerderheid uitspraken voor verdere uitwerking van een drietal routes: de medische route, de hulpverlenersroute en de autonome route. Verschil van mening was er of de euthanasiewet toekomstbestendig is. Met name gericht op de vraag of de strafbaarheid van artsen gehandhaafd moest blijven en of het niet beter zou zijn om alle medische beslissingen rond het levenseinde onder te brengen in de wet die de rechten van patiënten regelt, de WGBO. De gedachte daarachter was dat de WGBO uitgaat van de autonomie en zelfbeschikking van de patiënt, terwijl de euthanasiewet is gebaseerd op een verzoek en de barmhartigheid van de arts. Tegelijkertijd waren er geluiden dat met het plaatsen van euthanasie onder de WGBO het sterven nog meer in handen van de arts komt. De ALV besloot niet te willen tornen aan de euthanasiewet, maar bestuur en directie gaven aan wel graag een expertmeeting te willen organiseren om met een 50 tal experts de balans op te maken na bijna 15 jaar wetgeving.
Tussen de ALV van mei en de expertmeeting van november veranderde het politieke speelveld. Mede onder druk van onze pilot ‘laatstewilpil’, waar we aandacht vroegen voor een oplossing voor de mensen met een voltooid leven, kwam D66 met de aankondiging van een initiatiefvoorstel. Direct daarna gevolgd door een kabinetsreactie op het adviesrapport van de commissie Schnabel, die het voornemen voor een Wet voltooid leven aankondigde. Met deze nieuwe werkelijkheid geconfronteerd heeft het bestuur het advies van de experts overgenomen om nu even niet de strafbaarheid van artsen ter discussie te stellen. Een groep leden onder aanvoering van oud-bestuurder Wouter Beekman en oud-redactielid van Relevant Hans van Dam was dat al langer van mening en besloot na de ALV van mei tot het schrijven van een alternatieve nota. Hun nota “Vrijheid van Sterven” die het afgelopen half jaar is geschreven verwoordt de meerjarenbeleidsvisie goed en daarom legt het bestuur deze nota, met dank aan de opstellers, graag voor aan de ledenberaden en de extra ALV.
De rol van het bestuur
In het artikel wordt ook gesproken over het functioneren van het bestuur. Als directeur heb ik dat van dichtbij meegemaakt. Ik zit altijd bij de vergaderingen en heb tweewekelijks overleg met de voorzitter. De meeste leden zien het bestuur alleen optreden op de ALV en baseren daar begrijpelijkerwijs hun indruk op. Niemand ziet de rol achter de coulissen, de bijdrage aan de lobby in Den Haag en de bestuurlijk contacten die worden onderhouden met andere organisaties om maar een paar zaken te noemen. Voor een onbezoldigd bestuur van een vereniging met 167.000 leden geeft zij naar mijn mening op een professionele wijze leiding aan de vereniging. Daarom was ik ook verrast dat het duo Beekman en Van Dam, na de bereikte consensus over de nota Vrijheid van Sterven, aangaf geen vertrouwen meer te hebben in het bestuur. Zij kondigden aan op de extra ALV van 25 maart aan te zullen sturen op het versneld aftreden van het bestuur. Ik denk dat het zo’n vaart niet zal lopen en vind het ook niet verstandig dat een oud-bestuurder en een oud-redacteur hiertoe oproepen.
Tot slot
Dat dit nieuws bij de een van de grootste verenigingen van ons land wordt opgepikt door een journalist kan ik billijken. Dat hij er niet zoveel van begrepen heeft en nogal wat zaken door elkaar haalt over de rol van de arts is jammer. Er is immers geen sprake van het minimaliseren van de rol van de arts bij euthanasie. Wel speelt bij vormgeving van de ‘autonome route’ discussie over de vraag of die te realiseren is zonder een recept van de arts. Bij het wetsontwerp bestaat er geen rol meer voor de arts; daar komt een aparte hulpverlener in beeld. Het artsenblad Medisch Contact lijkt het beter te begrijpen. Dat het artikel in de NRC leidt tot onrust onder de leden begrijp ik goed. Daarom roep ik iedereen op om tijd vrij te maken om te komen op het ledenoverleg, de ledenberaden en de extra ALV. Discussieer mee over de nieuwe koers en de democratische vernieuwing van onze vereniging.