‘Al op 60-jarige leeftijd had mijn moeder het gevoel dat ze dementie had. Ze was altijd al bang voor alzheimer en maakte zich veel te boos als ze weer eens iets was vergeten. Haar angst dat ze niets meer zou weten, wie ze was en wie haar kinderen waren, was heel groot.
Na een hersenonderzoek en een MRI-scan zag men kleine witte plekjes. In de jaren erna ging haar geheugen met stapjes achteruit. Ze heeft een wilsverklaring van de NVVE opgesteld en is op haar 62ste naar een verzorgingshuis gaan zoeken. Toen ze daar naartoe verhuisde, heb ik achter haar gestaan en haar geholpen. Haar specialist ouderengeneeskunde was van haar wilsverklaringen op de hoogte.’
Helemaal in paniek
‘Rond haar 70ste had mijn moeder veel van haar geheugen verloren. Ze kon nog wel aangeven dat ze euthanasie wilde als ze niets meer wist. Haar arts heeft met haar en ons, de twee kinderen, besproken hoe het traject zou lopen. Om de drie maanden zouden we een meeting houden om haar euthanasiewens te bespreken. Maar iedere keer als de huisarts mijn moeder vroeg of ze nu euthanasie wilde, zei ze: nee, pas als ik het niet meer weet.
Iedere keer weer legde hij uit dat het dan te laat zou zijn want dat ze het zelf moest kunnen zeggen. Daarop raakte ze helemaal in paniek en kon ik haar (ik ben de dochter die heel dicht bij haar stond en haar mantelzorger was) alleen rustig en gelukkig krijgen door haar te beloven dat ik voor euthanasie zou zorgen als ze niets meer zou weten. Heel vervelend om iets te moeten beloven dat niet kan, maar dan was ze weer tevreden en niet meer bang en in paniek.’
Namaakpapegaai
‘Zo zag ik haar ieder jaar bij beetjes alles kwijtraken in haar geheugen. Het enige dat ze altijd, 24 uur, bij zich had, was haar pratende namaakpapegaai op batterijen. Haar afasie/apraxie/agnosie werden snel erger. In het verzorghuis kon ze niet meer voor zichzelf zorgen, het was niet gespecialiseerd in mensen met alzheimer. Ze had een eigen kamer met een keuken. Maar niets kwam haar meer bekend voor. De foto’s waren levend voor haar, ze spraken met haar. De tv kon ze niet meer aan krijgen. Stond hij aan, dan dacht ze dat de mensen tegen haar praatten.
Begin 2019 hebben we haar verhuisd naar een verpleeghuis. Daar zat ze in een groepje van acht bewoners. Soms was ze er gelukkig, vaak was ze agressief en onmogelijk voor de bewoners en verpleging. Ze verveelde zich en moest beziggehouden worden.
Zelf kreeg ik meer rust en hoefde ik me niet meer de hele dag zorgen te maken dankzij de verzorging die ze daar kreeg. Ze kwam niet meer buiten, want lopen deed pijn en ze viel vaak. Op woorden komen in een gesprek lukte niet meer. Eén jaar is dit goed gegaan.’
Vredig overleden
‘Tot ze in het weekend van 6 juni viel en haar heup brak. In een gesprek met haar arts, waarbij ook haar euthanasiewens werd besproken, werd besloten om met palliatieve sedatie te starten. Gelukkig heb ik nog afscheid van haar mogen nemen, want het was midden in de eerste fase van de coronacrisis. Het verpleeghuis was coronavrij.
Het afscheid van mijn moeder heeft mij veel goed gedaan. Ze was blij me te zien en herkende mij voor het eerst sinds tijden. Ze lachte, ze had nog steeds haar papegaai bij zich die helemaal stuk was. Ze was blij, tevreden en had geen pijn.
Zo houd ik haar in mijn gedachten. Ze heeft geen pijn meer gehad, de verpleging heeft mij iedere dag op de hoogte gehouden. Op 13 juni is ze vredig overleden.’
